Progesteron

Poziom progesteronu u kobiet ulega nieustannym zmianom. Zależy to głównie od fazy cyklu miesiączkowego, czyli folikularnej, okołoowulacyjnej oraz lutealnej. Stężenie tego hormonu poniżej normy może powodować m.in. zaburzenia miesiączkowania. Jego zbyt duża ilość w organizmie może prowadzić natomiast do żylaków, obrzęków i zatrzymywania wody.

PRG – badanie progestronu. Cena, cel, normy

Progesteron jest żeńskim hormonem płciowym o budowie steroidowej, dawniej nazywanym luteiną. Oddziałuje na komórki posiadające receptory progesteronowe i odpowiada m.in. za zagnieżdżenie zarodka w błonie śluzowej macicy oraz utrzymanie ciąży. W większości jest więc wytwarzany przez komórki ciałka żółtego w fazie lutealnej oraz w pierwszych tygodniach od zapłodnienia. W późniejszych etapach ciąży, za produkcję tego hormonu odpowiada łożysko. 

Badanie progesteronu wykonuje się więc m.in. w przypadku problemów z płodnością. Warto jednak podkreślić, że zarówno jego zbyt niski, jak i zbyt wysoki tego mogą zaburzać wiele podstawowych funkcji organizmu. Poza tym progesteron ma związek z przemianami innych hormonów. 

Progesteron: cena badania. Kiedy warto je wykonać? 

Wynik badania PRG może dostarczyć wielu cennych informacji o stanie zdrowia. Przyczyną jego niedoboru może okazać się niewydolność ciałka żółtego lub problemy z łożyskiem. Spadek poziomu progesteronu wskazuje często na problemy z utrzymaniem ciąży, zatrucie ciążowe, dysfunkcję przysadki mózgowej lub podwzgórza. Z kolei nadmiar PRG może prowadzić do zatrzymywania wody w organizmie, wolniejszego przepływu krwi, żylaków i obrzęków. Może mieć też związek z PCOS (zespołem policystycznych jajników), zespołem nadnerczowo-płciowym, niewydolnością wątroby, czy nowotworami nadnercza lub jajników. 

Jak każde inne badanie hormonalne, tak i PRG można wykonać za darmo ze skierowaniem od lekarza lub odpłatnie na własną rękę. W przypadku hormonu, jakim jest progesteron, cena badania zależy od cennika ustalonego w laboratorium, z którego usług korzystamy. Jednak w większości miejsc koszt waha się od 40 do 60 zł. 

Jak zbadać poziom progesteronu?

Badanie PRG wykonuje się za pomocą pobrania krwi z żyły łokciowej. Do punktu pobrań należy zgłosić się na czczo w godzinach porannych. Badanie progesteronu musi być skorelowane ze wskazaniami lekarskimi oraz fazą cyklu miesiączkowego:

• Standardowo przeprowadza się je od 2 do 5 dnia cyklu fazy folikularnej;
• Przy monitorowaniu jajeczkowania – od 12 do 14 dnia cyklu;
• W przypadku badania poziomu progesteronu do oceny fazy lutealnej – ok. 21 dnia cyklu. 

Objawy niskiego stężenia tego hormonu to:

• Problemy z płodnością, trudność w donoszeniu ciąży
• Zaburzenia miesiączkowania (nieregularne cykle menstruacyjne)
• Zmęczenie 
• Niepokój
• Obniżenie libido
• Migreny
• Zatrzymanie miesiączki
• Krwawienia międzymiesiączkowe

Wysoki poziom progesteronu mogą sygnalizować natomiast:

• Obniżenie libido
• Wzdęcia
• Tkliwość piersi
• Zwiększenie masy ciała
• Wahania nastroju
• Niepokój
• Zmęczenie

Wyniki badań krwi na progesteron. Jak je interpretować?

Badanie krwi warto pokazać lekarzowi, który zinterpretuje wyniki, uwzględniając indywidualną sytuację pacjentki. Trzeba bowiem pamiętać, że poziom progesteronu u kobiet zależy od fazy cyklu i nieustannie się zmienia. Zależnie od fazy cyklu miesiączkowego, w fazie folikularnej powinien wynosić 0,28-0,72 ng/ml, okołoowulacyjnej 0,64-1,63 ng/ml, a w fazie lutealnej 4,71-18,0 ng/ml. Natomiast prawidłowe wyniki badań krwi na progesteron w czasie ciąży wyglądają następująco:

• I trymestr 11,0–44,3 ng/ml
• II trymestr 25,4–83,3 ng/ml
• III trymestr 58,7–214 ng/ml

Źródła:

• Medycyna Praktyczna, Progesteron: https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=683
• Royal College of Obstetricians and Gynaecologists. Fertility: assessment and treatment for people with fertility problems. National Collaborating Centre for Women’s and Children’s Health, Commissioned by the National Institute for Clinical Excellence; 2004, 2013.
• Bomba-Opoń
•  D., i in., „Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące stosowania progesteronu w ginekologii i położnictwie”, „Ginekologia Polska”, 2015; 86: 234–238.
• Solnica B. Diagnostyka laboratoryjna, Warszawa 2014.