fbpx
Rejestracja online
Przejdź do treści
Rejestracja online

Kreatynina

Kreatynina

Badanie kreatyniny

Biochemia krwi pozwala ocenić zarówno ogólną kondycję organizmu, jak i funkcjonowanie poszczególnych układów. Jednym z testów, które można wykonać profilaktycznie lub przed zabiegiem, jest badanie stężenia kreatyniny we krwi. 

Skontaktuj się z nami

Kreatynina to produkt metabolizmu zachodzącego w organizmie. Weryfikację jej poziomu przeprowadza się w różnych sytuacjach: czasem w celach diagnostycznych, innym razem po to, aby sprawdzić, czy pacjentowi można podać kontrast (np. podczas rezonansu magnetycznego lub tomografii komputerowej). 

Co to jest kreatynina? Rola w organizmie

Kreatynina to związek organiczny, który powstaje wskutek przemiany materii zachodzącej głównie w mięśniach szkieletowych. Występuje we krwi i moczu. Jako produkt rozpadu kreatyny (nośnika energii w mięśniach), może być obniżona u ludzi osłabionych, po długotrwałych głodówkach, oraz z niższą masą mięśniową.

Za co odpowiada kreatynina w organizmie? Jest ona naturalnym magazynem energii, którą otrzymują mięśnie podczas intensywnego, krótkotrwałego wysiłku. W efekcie wspiera budowanie masy mięśniowej. Ponadto badanie stężenia kreatyniny we krwi pozwala sprawdzić stan nerek. Wynika to z faktu,że jest w 100% wydalana przez ten narząd. Jeśli więc nerki funkcjonują gorzej, rośnie poziom kreatyniny we krwi.

Badanie kreatyniny. Cel, przebieg, wskazania

Badanie stężenia kreatyniny we krwi stosuje się w różnych sytuacjach. W przypadku prawidłowego funkcjonowania w organizmie, jej stężenie u danej osoby będzie stałe. 

Mimo to badanie kreatyniny jest wykonywane w ramach standardowej biochemii krwi, czyli profilaktycznie. Pozwala bowiem określić sprawność pracy nerek pacjenta – i to nawet wtedy, gdy ten nie odczuwa jeszcze żadnych objawów. Badanie stężenia kreatyniny we krwi sprawdza również prawidłowość filtracji kłębuszkowej w nerkach. Z tego względu jest wykonywane np. po przeszczepie nerki i podejrzeniu uszkodzenia tego narządu z powodu działania toksyn lub przyjmowanych leków. 

Kreatyninę u dziecka i dorosłego bada się także przed różnego rodzaju operacjami, zabiegami chirurgicznymi i badaniami diagnostycznymi, które wymagają podania kontrastu, np. przed koronarografią, tomografią, rezonansem magnetycznym. 

Jak wygląda badanie kreatyniny?

Badanie kreatyniny można przeprowadzić w ramach biochemii krwi lub z próbki moczu:

  • Test na podstawie próbki krwi to nieco częściej stosowana metoda. Oznaczenie w ten sposób informuje o sprawności nerek, sygnalizując potencjalne problemy z układem moczowym. Na badanie kreatyniny należy przyjść na czczo (minimum 8 godzin bez jedzenia), a dzień wcześniej unikać aktywności fizycznej. Warto też odpowiednio się nawodnić.
  • Badanie kreatyniny w moczu jest przeprowadzane na podstawie próbki z pojedynczej mikcji. Podobnie, jak w przypadku testu z krwi, pacjent powinien postawić na odpoczynek. Wysiłek fizyczny może zaburzyć uzyskany wynik. 

Normy kreatyniny i przyczyny odchyleń od normy 

Jakie są więc normy kreatyniny? Wszystko zależy od wieku pacjenta, płci i stosowanej diety. Z tego względu norma kreatyniny u dzieci będzie inna, niż u osób dorosłych. W przypadku oznaczenia stężenia tego związku we krwi, normy wynoszą:

  • Dla dzieci: w wieku od 1 roku do 2 lat < 0,41 mg/dl, w wieku od 2 do 4 lat < 0,47 mg/dl, w wieku od 4 do 6 lat < 0,59 mg/dl, w wieku od 6 do 8 lat < 0,60 mg/dl, w wieku od 8 do 10 lat < 0,73 mg/dl, w wieku od 10 do 12 lat < 0,79 mg/dl,  w wieku od 12 do 14 lat < 0,87 mg/dl. 
  • U dzieci od 14 roku życia i osób dorosłych to < 0,90 mg/dl dla kobiet oraz < 1,20 mg/dl dla mężczyzn.

Jakie są przyczyny odchyleń od normy? Zazwyczaj powodem niskiego stężenia jest nieodpowiednia dieta, niedożywienie, czy zbyt niska masa mięśniowa, ale też anemia, niewydolność nerek, czy nadczynność tarczycy. Natomiast wysoka kreatynina może być skutkiem stosowania niektórych leków, intensywnej aktywności fizycznej, ostrej lub przewlekłej niewydolności nerek, kamicy nerkowej, odwodnienia, zatrucia, urazu, niewydolności serca, chorób prostaty, nadczynności tarczycy, czy uszkodzenia mięśni szkieletowych. 

 

Źródła: