CRP (białko C-reaktywne)

Podwyższone CRP we krwi jest wskazaniem do dalszej diagnostyki. Co dokładnie oznacza podwyższone CRP? Jaka jest różnica między badaniem CRP a OB?

Podwyższone CRP – co oznacza?

Białko C-reaktywne CRP to jeden z najważniejszych wskaźników stanu zapalnego w organizmie. Odgrywa kluczową rolę w diagnostyce i monitorowaniu różnego rodzaju schorzeń. Podwyższone CRP we krwi oznacza najczęściej obecność infekcji, urazu lub chorób przewlekłych. Z tego względu jest niezwykle cennym narzędziem w rękach lekarzy.

CRP występuje głównie w wątrobie. Kiedy jesteśmy zdrowi, organizm produkuje je w niewielkich ilościach. Poziom białka C-reaktywnego we krwi wzrasta natomiast w odpowiedzi na infekcje, urazy i uszkodzenia tkanek.

Co oznacza wysokie CRP? Potencjalne przyczyny to:

• Infekcje wirusowe – diagnozowane wtedy, gdy w biochemii CRP podwyższone jest do poziomu 12-40 mg/L.
• Infekcje bakteryjne – występują, gdy podwyższone CRP we krwi osiąga większe wartości niż przy infekcjach wirusowych – czyli powyżej 40 mg/L, a w ciężkich przypadkach nawet 100 mg/L.
• Choroby autoimmunologiczne – takie jak np. reumatoidalne zapalenie stawów, również prowadzą do znacznego wzrostu stężenia tego białka.
• Nowotwory – podwyższone CRP pojawia się także przy zaawansowanych nowotworach złośliwych.

OB podwyższone, a CRP w normie 

Alternatywnym markerem stanu zapalnego jest OB, czyli szybkość opadania erytrocytów. Jednak CRP stanowi bardziej czuły, precyzyjny wskaźnik w ostrej fazie zapalnej. 

Kiedy w wynikach krwi widzimy OB podwyższone, a CRP w normie, może sygnalizować to przewlekłe choroby zapalne, np. reumatyczne, autoimmunologiczne, stany zapalne tkanki łącznej. Wynika to z faktu, że pomiar OB sprawdza się lepiej w wykrywaniu chorób przewlekłych. Natomiast CRP może wskazywać na ostre choroby zapalne zwłaszcza w ich początkowej fazie. 

CRP niskie. Interpretacja wyniku

CRP niskie oznacza po prostu brak stanu zapalnego w organizmie. Nie stanowi więc problemu klinicznego, choć nie wyklucza występowania infekcji czy choroby. Bez względu na wynik warto zgłosić się do lekarza, który na podstawie większej liczby danych wykluczy lub potwierdzi ewentualne schorzenia.

Trzeba pamiętać, że również podwyższone CRP we krwi nie wskazuje na przyczynę stanu zapalnego. Wykrywa jedynie jego obecność. W rezultacie białko C-reaktywne jest po prostu cennym narzędziem, które pozwala wykryć wczesne stadium infekcji lub zapalenia. Dlatego wyniki muszą zostać zinterpretowane przez lekarza z uwzględnieniem objawów, innych wyników badań, oraz historii medycznej konkretnego pacjenta. 

Badanie OB czy CRP – różnice. Co będzie lepsze?

Oba te badania dotyczą diagnostyki stanu zapalnego. To, czy wykonać badanie OB czy CRP zależy głównie od etapu procesu chorobowego. Zmiany w oznaczeniu OB zachodzą bowiem dużo wolniej niż w przypadku CRP – zarówno w początkowym, jak i końcowym etapie infekcji. Co więcej, na wynik OB (w odróżnieniu od CRP) może wpłynąć wiele czynników. 

Badanie OB

Często wykorzystuje się je w diagnostyce i monitorowaniu zakażeń, chorób autoimmunologicznych czy nowotworów. Jednocześnie OB może być wyższe przy niektórych stanach fizjologicznych, np. w okresie ciąży, połogu, przy miesiączce, stosowaniu antykoncepcji. OB to proste i niedrogie badanie, zlecane przy okazji badań okresowych lub podejrzeniu stanów zapalnych. 

Badanie CRP

Badanie na podwyższone CRP we krwi będzie lepszym wskaźnikiem w diagnostyce stanów zapalnych. Jest znacznie czulsze i nowocześniejsze niż badanie OB. Lekarze zwykle kierują na nie przy podejrzeniu stanów zapalnych na tle infekcji bakteryjnych, wirusowych, pasożytniczych, grzybiczych, oraz w celu rozpoznania chorób autoimmunologicznych. 

Jego prawidłowe stężenie powinno wynosić poniżej 5 mg/L. Z kolei za CRP krwi podwyższone uznaje się stężenia powyżej 10 mg/L, co wymaga dalszej analizy stanu zdrowia pacjenta. 

Źródła:

• Sapilak B. i wsp.: Ocena przydatności oznaczeń białka C-reaktywnego metodami półilościową i ilościową w diagnostyce infekcji górnych dróg oddechowych, Family Medicine & Primary Care Review 2012, 14, 3: 431–433.
• Allin, Kristine H., and Børge G. Nordestgaard. „Elevated C-reactive protein in the diagnosis, prognosis, and cause of cancer.” Critical reviews in clinical laboratory sciences 4 (2011): 155-170.
• Dembińska-Kieć A., Naskalski A., Solnica B., Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej, Wyd. IV. Wrocław 2018.
• Parol-Baran G, Filipiak KJ. Wartość predykcyjna białka C-reaktywnego jako czynnika ryzyka incydentów sercowo-naczyniowych – perspektywa 2010 roku. Choroby Serca i Naczyń. 2010;7(4):201-206.