Cholesterol HDL
Badanie Cholesterolu HDL
Co to jest cholesterol HDL? High-Density Lipoprotein to rodzaj cholesterolu transportowanego przez lipoproteiny o wysokiej gęstości, które pełnią funkcję ochronną w układzie krążenia. HDL często jest nazywany dobrym cholesterolem, ponieważ pomaga usuwać nadmiar cholesterolu z tętnic i innych tkanek, transportując go z powrotem do wątroby, gdzie jest przetwarzany i usuwany z organizmu.
Cholesterol HDL w surowicy
Badanie poziomu cholesterolu HDL w surowicy krwi jest jednym z podstawowych testów wykonywanych w ramach lipidogramu – badania oceniającego profil lipidowy (poziom różnych frakcji cholesterolu i trójglicerydów). Próbka krwi pobierana jest na czczo i analizowana pod kątem zawartości lipoprotein HDL, LDL oraz trójglicerydów. Do punktu pobrań należy zgłosić się na czczo, czyli po około 8-10 godzinach od ostatniego posiłku. Na kilka dni przed badaniem zaleca się stosowanie standardowej diety, bez wprowadzania zmian w codziennym jadłospisie.
Cholesterol HDL norma
Ile wynosi norma cholesterolu HDL u dorosłych? Prawidłowy poziom różni się w zależności od płci i wieku, ale ogólnie akceptowane wartości wynoszą:
- w grupie kobiet powyżej 50 mg/dl,
- u mężczyzn więcej niż 40 mg/dl.
Wysoki poziom cholesterolu HDL jest korzystny dla zdrowia sercowo-naczyniowego, ponieważ zmniejsza ryzyko miażdżycy (tworzenia się blaszek miażdżycowych) i związanych z nią chorób, takich jak zawał serca i udar mózgu. Podwyższony poziom HDL nie grozi rozwojem groźnych konsekwencji dla kondycji organizmu. Choć oficjalnie nie ustalono górnej granicy dla tego parametru, to według ogólnych wytycznych zawartość HDL we krwi nie powinna przekraczać 90 mg/dl. Wykazano bowiem, że bardzo wysokie stężenie frakcji cholesterolu HDL również może prowadzić do zwiększonego ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego.
Im wyższy poziom HDL, tym lepiej, ponieważ działa on ochronnie na naczynia krwionośne. Poziom HDL poniżej normy zwiększa ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. Obniżona zawartość korzystnych lipoprotein jest niekorzystna dla zdrowia. Wśród przyczyn takiego stanu wymienia się m.in. nieprawidłową dietę, w której dominują tłuszcze nasycone i trans. Otyłość i nadwaga oraz brak aktywności fizycznej przyczyniają się do spadku HDL, podczas gdy regularna aktywność fizyczna podnosi jego poziom. Obniżeniu HDL sprzyjają również niektóre leki, nieuregulowany poziom glukozy we krwi oraz palenie tytoniu.
Kiedy wykonuje się badanie stężenia HDL?
Cholesterol HDL w surowicy należy wykonywać minimum raz na 3-5 lat u osób, które przekroczyły 25. rok życia. Po ukończeniu 50. roku życia zaleca się przeprowadzenie analizy co 2 lata. U pacjentów, u których występują czynniki ryzyka (cukrzyca, nadciśnienie, przebyty zawał serca, palenie papierosów), badanie powinno być wykonywane z większą częstotliwością. Częstsze kontrole zaleca się również u kobiet stosujących doustną antykoncepcję hormonalną oraz osób w trakcie terapii retinoidami.
Oceny poziomu HDL dokonuje się jednocześnie z oznaczeniem poziomu cholesterolu całkowitego lub w ramach pełnego profilu lipidowego. Biorąc pod uwagę wszystkie uzyskane wartości kluczowych parametrów: HDL, LDL i trójglicerydów, specjalista może ocenić ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych i rozważyć, jak powinno wyglądać dalsze postępowanie.