Cholesterol całkowity
Badanie cholesterolu całkowitego
Cholesterol całkowity w surowicy to łączna ilość cholesterolu zawartego we krwi, obejmująca zarówno lipoproteiny o niskiej gęstości (LDL), które są tzw. złym cholesterolem, jak i lipoproteiny o wysokiej gęstości (HDL), które pełnią rolę ochronną, zwane dobrym cholesterolem. Cholesterol jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, ponieważ jest niezbędny do budowy błon komórkowych. Uczestniczy również w produkcji hormonów i witamin. Jednak nadmiar cholesterolu, zwłaszcza LDL, może prowadzić do rozwoju miażdżycy i innych chorób układu sercowo-naczyniowego.
Kiedy wykonuje się badanie cholesterolu całkowitego?
Badanie przeprowadza się profilaktycznie lub w celu monitorowania ryzyka rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego, takich jak miażdżyca, zawał serca, czy udar mózgu. Jest szczególnie zalecane u osób:
- z nadwagą i otyłością,
- prowadzących siedzący tryb życia,
- palących papierosy,
- z nadciśnieniem tętniczym,
- z rodzinną historią chorób serca,
- cierpiących na cukrzycę typu 2.
Badanie cholesterolu – jak się przygotować?
Najlepiej, aby badanie było wykonywane na czczo, czyli po upływie 8-12 godzin od ostatniego posiłku. W tym czasie należy unikać spożywania pokarmów i napojów (poza wodą), ponieważ może to wpłynąć na wynik badania. Czego nie jeść przed badaniem cholesterolu? Warto zrezygnować ze spożywania tłustych posiłków, ponieważ mogą one tymczasowo podnieść poziom lipidów we krwi. Poza tym, wskazane jest stosowanie zwyczajowej diety, przez okres około 1-2 tygodni przed badaniem.
Cholesterol całkowity – norma
Normy cholesterolu zależą od wieku i ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Wyniki są wyrażane w milimolach na litr (mmol/l) lub miligramach na decylitr (mg/dl). Standardowa norma cholesterolu całkowitego wynosi poniżej 5,0 mmol/l lub 190 mg/dl. Warto dodać, że w przypadku osób dorosłych, które przekroczyły 40. rok życia, lekarze często stosują indywidualne zalecenia, zależnie od ryzyka sercowo-naczyniowego.
Co oznacza cholesterol całkowity za wysoki? Stan ten określany jest jako hipercholesterolemia i oznacza, że stężenie cholesterolu całkowitego we krwi przekracza normę. Może prowadzić do odkładania się złogów cholesterolu w tętnicach, co sprzyja rozwojowi miażdżycy i zwiększa ryzyko poważnych problemów zdrowotnych, takich jak:
- choroba niedokrwienna serca,
- zawał serca,
- udar mózgu.
Wysoki cholesterol całkowity
Jak wygląda postępowanie w przypadku uzyskania wyniku wykraczającego poza normę? Obejmuje przede wszystkim zmianę stylu życia, przez którą rozumie się ograniczenie spożycia tłuszczów nasyconych i trans, które podnoszą poziom LDL. Należy unikać produktów, tj. tłuste mięso, pełnotłusty nabiał, przetworzone jedzenie oraz fast food. Regularna aktywność fizyczna pomaga odzyskać prawidłowy cholesterol całkowity, obniżyć poziom cholesterolu LDL i podnieść HDL. Palenie obniża poziom dobrego cholesterolu, natomiast nadmierne spożycie alkoholu może podnosić całkowity poziom cholesterolu. W przypadku, gdy zmiany stylu życia nie przynoszą odpowiednich efektów, lekarz może przepisać leki (statyny), które obniżają poziom cholesterolu we krwi.
Cholesterol całkowity jest kluczowym wskaźnikiem ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego. Badanie należy wykonywać regularnie, szczególnie u osób z grup ryzyka. Prawidłowy wynik powinien wynosić mniej niż 5,0 mmo/l, a wysoki poziom cholesterolu wymaga zmian w stylu życia – w niektórych przypadkach konieczne może okazać się wdrożenie farmakoterapii.