Bilirubina

Badanie Bilirubiny

Bilirubina to barwnik powstający podczas rozpadu hemoglobiny, który występuje głównie w wyniku degradacji starych lub uszkodzonych czerwonych krwinek w wątrobie, śledzionie i szpiku kostnym. Po rozpadzie hemoglobiny, bilirubina jest uwalniana do krwi, gdzie wiąże się z albuminą i jest transportowana do wątroby. W wątrobie bilirubina przekształcana jest z formy wolnej, czyli niesprzężonej (pośrednia) w bilirubinę sprzężoną (bezpośrednią), która jest rozpuszczalna w wodzie i może być wydalana z organizmu poprzez żółć do jelit. Bilirubina jest markerem stanu zdrowia wątroby oraz procesu rozpadu krwinek czerwonych.

Skontaktuj się z nami

Jak zbadać stężenie bilirubiny we krwi?

Badanie bilirubiny całkowitej polega na pobraniu próbki krwi, z której oznacza się poziom bilirubiny całkowitej, sprzężonej i niesprzężonej. Analiza ta pomaga ocenić, jak dobrze funkcjonuje wątroba, jak również może wskazywać na nadmierny rozpad czerwonych krwinek. Bilirubina może być także badana w moczu, co pozwala ocenić, czy bilirubina sprzężona jest prawidłowo wydalana przez organizm.

Badanie poziomu bilirubiny we krwi zleca się w sytuacjach, kiedy istnieje podejrzenie zaburzeń wątroby, dróg żółciowych lub układy krwionośnego. Główne wskazania obejmują:

podejrzenie chorób wątroby, takich jak zapalenie wątroby (wirusowe, alkoholowe) lub marskość wątroby;
diagnostykę żółtaczki, czyli zażółcenia skóry i błon śluzowych, wynikającego z nadmiernego stężenia bilirubiny we krwi;
ocenę drożności dróg żółciowych w przypadku podejrzenia kamicy żółciowej lub nowotworów dróg żółciowych;
monitorowanie funkcji wątroby u pacjentów przewlekle chorych na choroby wątroby;
ocenę przyczyn anemii hemolitycznej, w przebiegu której może dochodzić do nadmiernego rozpadu czerwonych krwinek, powodującego podwyższenie poziomu bilirubiny niesprzężonej;
ocenę stanu noworodków – wczesne oznaczenie bilirubiny we krwi pozwala diagnozować i leczyć żółtaczkę noworodkową.

Bilirubina normy

Prawidłowy poziom bilirubiny najczęściej mieści się w zakresie:

0,3-1,0 mg/dl dla bilirubiny całkowitej,
poniżej 0,3 mg/dl w przypadku bilirubiny sprzężonej,
do 1,0 mg/dl – bilirubina niesprzężona.

Podwyższony poziom bilirubiny pośredniej może występować w wyniku nadmiernego rozpadu czerwonych krwinek. Wskazuje również na zaburzenia w przekształcaniu bilirubiny w wątrobie, np. w przebiegu choroby Gilberta (łagodnej wrodzonej hiperbilirubinemii). Zbyt wysokie stężenie bilirubiny sprzężonej może wskazywać na rozwijające się choroby wątroby lub dróg żółciowych, tj. marskość, zapalenie, kamicę żółciową, nowotwory. Z kolei bilirubina całkowita podwyższona może sugerować mieszaną patologię, np. chorobę wątroby z jednoczesnym zwiększonym rozpadem krwinek czerwonych. Taki stan może również wskazywać na uszkodzenie wątroby przez leki lub toksyny. Czy obniżony poziom bilirubiny ma istotne znaczenie kliniczne? Niska zawartość może występować w przypadku bardzo niskiej liczby czerwonych krwinek, zazwyczaj nie jest powodem do obaw.

Czy podwyższona bilirubina we krwi zawsze wiąże się z ryzykiem dla zdrowia?

W przypadku nieprawidłowych wyników bilirubiny, dalsze postępowanie zależy od przyczyny ich podwyższenia. Konieczne może być wykonanie dodatkowych badań, takich jak USG jamy brzusznej, testów funkcji wątroby (aminotransferazy, fosfataza zasadowa), a także badań hematologicznych w przypadku podejrzenia niedokrwistości hemolitycznej. Wynik badania należy interpretować z uwzględnieniem pełnego obrazu klinicznego pacjenta oraz innych parametrów laboratoryjnych.