AST
Badanie AST
AST, jest enzymem występującym głównie w wątrobie, sercu, mięśniach szkieletowych, nerkach oraz mózgu. Jego poziom we krwi wzrasta, gdy komórki tych narządów ulegają uszkodzeniu. AST jest jednak mniej specyficzne dla wątroby niż ALT, ponieważ występuje również w innych tkankach, takich jak serce i mięśnie.
AST – co to za badanie i na czym polega?
Badanie AST, podobnie jak badanie ALT, polega na oznaczeniu stężenia enzymu AST we krwi. Zazwyczaj nie jest wymagane specjalne przygotowanie do przeprowadzenia badania, jednak czasami lekarz może zalecić wykonanie analizy na czczo (bez jedzenia przez 8 godzin przed badaniem). Jak przebiega badanie? Pobierana jest próbka krwi z żyły, zazwyczaj z przedramienia. Trafia ona do laboratorium, gdzie analizowany jest poziom enzymu AST we krwi. Wynik jest podawany w jednostkach na litr krwi (U/l). Norma AST wynosi zwykle od 5 do 40 U/l, ale normy te mogą nieznacznie się różnić w zależności od laboratorium i użytych metod diagnostycznych.
W jakim celu wykonuje się badanie AST?
Badanie AST, podobnie jak ALT, jest wykorzystywane do oceny funkcji i stanu zdrowia różnych narządów, szczególnie wątroby, serca i mięśni. Wykonuje się je głównie w celu:
- oceny funkcji wątroby – podobnie jak ALT, badanie AST jest elementem diagnostyki chorób wątroby, takich jak: wirusowe zapalenie wątroby (np. typu B i C), marskość wątroby, stłuszczenie wątroby (np. w wyniku otyłości lub spożywania alkoholu), toksyczne uszkodzenie wątroby (spowodowane lekami lub toksynami);
- ocena uszkodzenia mięśnia sercowego – poziom AST może wzrastać przy uszkodzeniach serca, np. podczas zawału mięśnia sercowego;
- monitorowania stanu zdrowia w przypadku chorób mięśni i innych narządów – AST za wysokie może pojawić się w przebiegu chorób mięśni szkieletowych, takich jak dystrofia mięśniowa, a nawet przy intensywnym wysiłku fizycznym.
Badanie AST wykonuje się również w celu monitorowania efektów leczenia pacjentów przyjmujących leki, które mogą powodować uszkodzenie wątroby lub serca.
Jak odczytać wynik badania AST?
Dla osób dorosłych, prawidłowa wartość AST wynosi zazwyczaj od 5 do 40 U/l. Normy te mogą się jednak różnić w zależności od laboratorium i zastosowanych metod badania. Podwyższone AST może wskazywać na uszkodzenie wątroby, szczególnie w przypadku zapalenia wątroby, marskości lub stłuszczenia wątroby. Jednak, jeżeli poziom AST jest wyższy niż ALT, może to wskazywać na bardziej zaawansowane stadium choroby wątroby.
Zawał serca prowadzi do znacznego wzrostu poziomu AST. Rośnie już kilka godzin po zawale, a szczyt osiąga po 24-36 godzinach. Natomiast niskie wartości AST zazwyczaj nie mają istotnego znaczenia klinicznego.
AST a ALT – interpretacja wyników w kontekście diagnostycznym
Współczynnik de Ritisa jest to stosunek ALAT do ASPAT. Gdy jego wartość jest mniejsza niż 1, może wskazywać na ostre zapalenie wątroby, w którym ALT jest zwykle wyższe od AST. Gdy stosunek AST do ALT jest większy niż 1, może sugerować przewlekłe lub bardziej zaawansowane uszkodzenie wątroby (np. marskość). Wartości powyżej 2 mogą świadczyć o uszkodzeniu wątroby spowodowanym alkoholem.
W przypadku jakichkolwiek odchyleń od normy konieczna jest konsultacja ze specjalistą, aby właściwie zinterpretować wyniki w kontekście objawów i historii chorobowej pacjenta.