ALT

ALT – co to za badanie?

Badanie ALT polega na oznaczeniu poziomu tego enzymu we krwi, co pomaga ocenić stan wątroby. Test ten nazywany jest również ALAT lub GPT – każde z wymienionych określeń Wysokie stężenie ALT w surowicy może świadczyć o uszkodzeniu komórek wątrobowych, ponieważ kiedy hepatocyty ulegają zniszczeniu, enzym przedostaje się do krwi.

Badanie GPT zwykle nie wymaga specjalnych przygotowań. Czasami lekarz może zalecić pacjentowi, aby badanie wykonać na czczo (czyli co najmniej 8 godzin po ostatnim posiłku), choć nie zawsze jest to konieczne.

Jak przebiega badanie ALT? Pielęgniarka lub technik laboratoryjny pobiera próbkę krwi z żyły, zazwyczaj z przedramienia. Próbka krwi jest następnie przesyłana do laboratorium, gdzie analizuje się poziom enzymu ALT.

Wskazania do wykonania badania ALT

Badanie ALT wykonuje się przede wszystkim w celu oceny stanu wątroby, zwłaszcza gdy istnieje podejrzenie jej uszkodzenia lub choroby. Może być zlecone w następujących sytuacjach:

• podejrzenie chorób wątroby, tj. zapalenie wątroby (wirusowe, toksyczne lub alkoholowe), marskość lub stłuszczenie wątroby;
• objawy wskazujące na uszkodzenie wątroby:
• zażółcenie skóry lub białek oczu (żółtaczka),
• ból brzucha w okolicy wątroby (prawa górna część brzucha),
• chroniczne zmęczenie, brak apetytu, nudności,
• ciemny kolor moczu i jasny stolec;
• monitorowe postępów leczenia – w przypadku stosowania leków, które mogą mieć niekorzystny wpływ na wątrobę, tj. niektóre antybiotyki, statyny, czy leki przeciwbólowe (np. paracetamol), poziom ALT jest kontrolowany, aby wykryć ewentualne uszkodzenia wątroby;
• ocena ogólnego stanu wątroby – przy rutynowych badaniach kontrolnych, zwłaszcza u osób z grup ryzyka, takich jak osoby spożywające duże ilości alkoholu, z otyłością lub cukrzycą;
• diagnostyka chorób metabolicznych – niektóre chorobym, tj. hemochromatoza (nadmierne odkładanie żelaza), czy choroba Wilsona (nadmierne odkładanie miedzi), mogą prowadzić do uszkodzenia wątroby, co powoduje podwyższenie ALT.

ALT – normy

Wynik badania jest podawany w jednostkach na litr (U/l) krwi. Wartości w normie dla ALT wynoszą zwykle do 35 IU/l dla kobiet i do 40 IU/l dla mężczyzn. Są one powszechnie uznawane jednak mogą nieznacznie się różnić w zależności od laboratorium i zastosowanych metod diagnostycznych. ALT podwyższone najczęściej wskazuje na obecność chorób wątroby, tj. toksyczne uszkodzenie wątroby, stłuszczenie lub marskość tego narządu, zapalenie dróg żółciowych, polekowe uszkodzenie wątroby lub choroba nowotworowa. Zbyt wysoki poziom enzymu w surowicy krwi może występować również w przypadku chorób tarczycy, mięśni, po intensywnym treningu oraz w trakcie hemolizy.

Badanie ALT jest wskaźnikiem zdrowia wątroby, ale często wykonuje się je w połączeniu z innymi testami, np. badaniem AST (aminotransferazy asparaginianowej) lub pełnym panelem wątrobowym, aby uzyskać pełniejszy obraz funkcji wątroby.