Badania

ALTAminotransferaza alaninowa – co to jest? Transaminaza GPT to enzym występujący głównie w wątrobie, ale w mniejszych ilościach jest obecna w innych tkankach, takich jak serce, mięśnie szkieletowe i nerki.

ASTAST, jest enzymem występującym głównie w wątrobie, sercu, mięśniach szkieletowych, nerkach oraz mózgu. Jego poziom we krwi wzrasta, gdy komórki tych narządów ulegają uszkodzeniu.

ASO (Antystreptolizyna O)Co to jest ASO? Antystreptolizyna O to przeciwciało produkowane przez organizm w odpowiedzi na zakażenie bakteriami z grupy paciorkowców beta-hemolizujących z grupy A (Streptococcus pyogenes).

ChlorkiCo to są chlorki? To aniony (jony naładowane ujemnie) pochodzące od soli kwasu solnego (HCl), które odgrywają istotną rolę w utrzymaniu równowagi wodno-elektrolitowej oraz kwasowo-zasadowej organizmu.

ALP (fosfataza alkaiczna)Fosfataza alkaliczna (ALP) to enzym, który występuje w wielu tkankach ciała. Jest obecna w wątrobie, kościach, nerkach, jelitach oraz łożysku u kobiet w ciąży. Najwyższym stężeniem ALP wyróżniają się wątroba i kości.

Cholesterol całkowityCholesterol całkowity w surowicy to łączna ilość cholesterolu zawartego we krwi, obejmująca zarówno lipoproteiny o niskiej gęstości (LDL), które są tzw. złym cholesterolem, jak i lipoproteiny o wysokiej gęstości (HDL), które pełnią rolę ochronną, zwane dobrym cholesterolem.

ATPOATPO (anty-TPO, przeciwciała anty-TPO) to badanie, które mierzy poziom przeciwciał skierowanych przeciwko enzymowi zwanemu peroksydazą tarczycową (TPO). TPO jest kluczowym enzymem uczestniczącym w procesie syntezy hormonów tarczycy, czyli tyroksyny i trójjodotyroniny.

Białko całkowiteBiałko całkowite we krwi to badanie diagnostyczne, które mierzy łączną ilość wszystkich białek obecnych w osoczu krwi. Białka pełnią istotną rolę w organizmie, m.in. w budowie tkanek, regulacji funkcji narządów, utrzymywaniu równowagi płynów i wspieraniu procesów odpornościowych

AlbuminaAlbuminy to rodzaj białka produkowanego głównie w wątrobie, stanowiącego około 60% wszystkich białek we krwi. Są kluczowym składnikiem osocza, odpowiedzialnym za wiele ważnych funkcji w organizmie.

Antygen HBsCo to jest antygen HBs? Anty-HBs to przeciwciała, które pojawiają się w wyniku szczepienia przeciw wirusowi zapalenia wątroby typu B lub po przechorowaniu tej infekcji. Antygen HBs, czyli antygen powierzchniowy wirusa zapalenia wątroby typu B (HBV) jest białkiem obecnym na powierzchni wirusa HBV.

ATGTyreoglobulina to białko wytwarzane przez komórki tarczycy, które jest prekursorem hormonów tarczycy: tyroksyny T3 i trójjodotyroniny T4. Znajduje się w pęcherzykach tarczycy i uczestniczy w magazynowaniu oraz produkcji hormonów tarczycowych.

Albuminy w moczuBadanie obecności albumin w moczu polega na oznaczeniu ilości białka albuminy w próbce moczu. Albuminy są białkami produkowanymi w wątrobie, a ich funkcją jest transportowanie substancji we krwi oraz utrzymanie odpowiedniego ciśnienia osmotycznego.

Cholesterol LDLCo to jest cholesterol LDL? Low-Density Lipoprotein, czyli lipoproteiny o niskiej gęstości, potocznie nazywane złym cholesterolem. Rolą LDL jest transportowanie cholesterolu z wątroby do komórek ciała.

BilirubinaBilirubina to barwnik powstający podczas rozpadu hemoglobiny, który występuje głównie w wyniku degradacji starych lub uszkodzonych czerwonych krwinek w wątrobie, śledzionie i szpiku kostnym.

Badanie ogólne moczuBadanie ogólne moczu to jedno z podstawowych i najczęściej wykonywanych badań diagnostycznych. Pozwala na ocenę fizykochemicznych oraz mikroskopowych właściwości moczu, a także wykrycie nieprawidłowych substancji

Cholesterol HDLCo to jest cholesterol HDL? High-Density Lipoprotein to rodzaj cholesterolu transportowanego przez lipoproteiny o wysokiej gęstości, które pełnią funkcję ochronną w układzie krążenia.

Badania tarczycy FT3 i FT4 wykorzystuje się do oceny czynności tego gruczołu. Wykonywane są zwłaszcza przy podejrzeniu nadczynności tarczycy, czyli hipertyreozy będącej jednym z najczęstszych zaburzeń hormonalnych.

Hormon tyreotropowy (thyroid stimulating hormone) jest wytwarzany przez komórki zasadochłonne w przednim płacie przysadki mózgowej. TSH jest uwalniany w ciągu dnia według określonego wzorca, który kontroluje sama przysadka.

Tyroksyna (FT4) to hormon produkowany przez tarczycę. Badanie FT4 w próbce krwi oznacza się więc przy podejrzeniu zaburzeń pracy tego gruczołu. Jeśli parametr jest podwyższony, u pacjenta może występować nadczynność tarczycy. Z kolei FT4 niskie oznacza zazwyczaj niedoczynność gruczołu tarczycowego. 

Trijodotyronina TT3 , obok T4, rT3 i kalcytoniny, należy do hormonów produkowanych przez tarczycę, określanych mianem hormonów tarczycowych. Hormony tarczycy stymulują w tkankach procesy fosforylacji oksydacyjnej, wpływają na transport przez błony komórkowe, modulują syntezę białek i oddziałują na działanie innych hormonów.

Tyroksyna (T4) jest jednym z głównych hormonów produkowanych przez tarczycę. T4 jest prekursorem bardziej biologicznie aktywnego hormonu, trójjodotyroniny (T3). Oba hormony mają podobne działanie, lecz różnią się siłą oddziaływania na organizm.

Jest najbardziej podstawowym i kluczowym badaniem diagnostycznym. Polega na analizie liczebności poszczególnych komórek krwi, a także na ocenie dodatkowych parametrów krwi. Ze względu na swoją podstawową rolę, badanie to jest standardowo zlecane w ramach każdej diagnostyki krwi, dostarczając wielu wartościowych informacji.

To białko, które jest głównie produkowane przez komórki nabłonkowe prostaty, choć występuje także w niewielkich ilościach w innych gruczołach, jak te otaczające cewkę moczową czy ślinianki przyuszne, zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn.

W dużym uproszczeniu, badanie laboratoryjne GGTP to badanie wątroby na podstawie próbki krwi żylnej. Jest stosowane w ocenie czynności tego narządu i diagnostyce związanych z nim chorób. 

Biochemia krwi pozwala ocenić zarówno ogólną kondycję organizmu, jak i funkcjonowanie poszczególnych układów. Jednym z testów, które można wykonać profilaktycznie lub przed zabiegiem, jest badanie stężenia kreatyniny we krwi.

Badanie stężenia wapnia w surowicy krwi jest kluczowe do oceny jego ogólnych poziomów w organizmie. Wapń jest fundamentalnym składnikiem mineralnym dla kości i zębów, gdzie pełni także funkcję rezerwuaru wolnego wapnia dla reszty ciała.

Witamina D jest niezbędna do wchłaniania wapnia i fosforu z przewodu pokarmowego. Odgrywa ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego, utrzymaniu zdrowych kości i zębów oraz prawidłowym funkcjonowaniu mięśni.

Występuje w ludzkim ciele w niewielkich ilościach i odgrywa kluczową rolę dla jego prawidłowego funkcjonowania. Badanie stężenia magnezu w surowicy pozwala na ocenę jego poziomów w organizmie. Magnez głównie znajduje się w kościach, gdzie jest związany z wapniem i fosforem.

Jest to pierwiastek, który stanowi około 1% masy ciała człowieka, co oznacza, że w ciele dorosłej osoby znajduje się mniej więcej 600-700 gram tego składnika. Większość fosforu, bo aż 85%, zmagazynowana jest w kościach w formie hydroksyapatytu — związku chemicznego, którego jednym z głównych składników jest fosfor.

Stężenie kwasu moczowego w organizmie to jedno z badań, które można wykonać w ramach morfologii krwi. Lekarze zlecają je przy podejrzeniu dny moczanowej, dawniej nazywanej podagrą. Dna moczanowa jest schorzeniem metabolicznym, w przebiegu którego kryształy kwasu moczowego gromadzą się w stawach i otaczających je tkankach. Efektem są dolegliwości takie jak obrzęk, ból i nawracające stany zapalne.

Jest to podstawowe badanie służące określeniu stężenia cukru we krwi czyli w diagnozowaniu i profilaktyce cukrzycy, nietolerancji glukozy, chorób trzustki, zaburzeniach w funkcjonowaniu trzustki i nadnerczy w ciąży.

To rodzaj tłuszczów, czyli lipidów, obecnych w krwi człowieka. Stanowią one główną formę przechowywania energii w komórkach tłuszczowych organizmu, pełniąc funkcję zapasów energetycznych. Poziom trójglicerydów we krwi może być zróżnicowany i zależy od wielu czynników, głównie od diety bogatej w nadmiar kalorii, szczególnie tych pochodzących z cukrów prostych

CRP, czyli białko C-reaktywne, to białko ostrej fazy syntezowane przez wątrobę w obecności stanu zapalnego. CRP krwi podwyższone oznacza więc toczącą się w organizmie infekcję wirusową, bakteryjną, grzybiczą lub pasożytniczą, bądź występowanie chorób układu pokarmowego, układu krążenia, schorzeń reumatologicznych czy nowotworowych.

Ferrytyna to białko wewnątrzkomórkowe. Występuje w każdej części ciała, choć w największych ilościach w komórkach wątroby i układu odpornościowego. Jej rolą jest magazynowanie nieaktywnej formy żelaza. Wyniki ferrytyny informują więc o zapasach tego składnika w organizmie. Dzięki temu “nadwyżka żelaza” jest uwalniana wtedy, gdy zajdzie taka potrzeba.

Profil lipidowy krwi informuje o stanie gospodarki lipidowej w organizmie. Dzięki temu badaniu można wykryć nieprawidłowości, które w ostateczności prowadzą do chorób sercowo-naczyniowych. Jest przydatne w diagnostyce dyslipidemii, a także w ocenie ryzyka m.in. miażdżycy, udaru mózgu, czy zawału serca.

Badanie poziomu kortyzolu jest nazywane potocznie “badaniem hormonu stresu”. Rozpoznanie nieprawidłowości w tym zakresie pozwala uniknąć wielu niepożądanych objawów i zaburzeń funkcjonowania organizmu. Objawy podwyższonego stężenia kortyzolu we krwi to m.in. ciągłe uczucie zmęczenia, nadmierne przybieranie na wadze i podwyższone ciśnienie krwi. Z kolei zbyt mała ilość “hormonu stresu” przyczynia się do osłabienia mięśni, niskiego ciśnienia krwi, czy częstszych infekcji.

Badanie prolaktyny ICD:N59 polega na ocenie stężenia tego hormonu w surowicy krwi. Oznaczane jest metodą chemiluminescencji. Wskazaniem do przeprowadzenia badania mogą być objawy sygnalizujące zbyt wysoki (hiperprolaktynemię) lub niski poziom prolaktyny we krwi. Jest stosowane również w diagnozowaniu niepłodności u kobiet i mężczyzn oraz przy podejrzeniu guza przysadki mózgowej.

Progesteron to jeden z najważniejszych żeńskich hormonów płciowych. Powstaje w ciałku żółtym w fazie lutealnej cyklu miesiączkowego oraz w ciąży. Badanie progesteronu jest wskazane wtedy, gdy podejrzewa się jego zbyt niski lub zbyt wysoki poziom. Wówczas może zaburzać podstawowe funkcje organizmu, m.in. płodność.

RF (czynnik reumatoidalny) to jeden z markerów reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS). Badanie RF polega na oznaczeniu tego faktora z niewielkiej próbki krwi. Wskazaniem do wykonania testu jest utrzymująca się sztywność stawów, podskórne guzy, obrzęki (głównie torebek stawowych), a także ubytek chrząstek, który pojawia się w zaawansowanym stadium RZS.

Estradiol (E2) to najważniejszy hormon wśród żeńskich hormonów płciowych, estrogenów. Produkowany głównie w jajnikach kobiet, w niewielkich ilościach powstaje również w męskich jądrach.